Bakterie w niekorzystnych warunkach śrowiska, w celu ochrony przed antybiotkami lub systemem odpornościowym, są w stanie tworzyć agregaty i kolonie w postacji tzw. biofilmu. Jest to forma odporności bakterii na niekorzystne warunki otoczenia. Tworzenie biofilmu obserwuje się u wielu typów bakterii.
Czy Bartonella tworzy struktury biofilmu?
Bofilm to agregaty mikroorganizmów, które służą do ochrony tych patogenów przed niekorzystnymi warunkami środowiska. Mikroorganizmy znajdujące się w strukturze biofilmu zanurzone są w egzopolimerycznej substancji (EPS) utrzymujących strukturę biofilmu. Biofilmy pokryte są warstwą ochronną, składającą się z mieszaniny pozakomórkowych substancji polimerowych wydzielanych przez komórki utworzone w błonie biologicznej. Biofilm przylega do tkanki ludzkiej, gdzie występują uszkodzenia tkanki i stany zapalne. W obrębie biofimu bakterie mogą się komunikować pomiędzy sobą, namnażać, przekazywać nabytą odporność na antybiotyki, przeprowadzać procesy życiowe takie jak metabolizm, synteza białka czy naprawa DNA. W obrębie biofilmu mogą znajdować się również inne gatunki dorobnoustrojów. Zdolność do towrzenia biofilmu jest jedną z głównych strategii wielu bakterii w tym bakterii Borrelii.
Rozpowszechniony jest pogląd, że Bartonella tworzy struktury biofilmu. Jednakże typowy biofilm tej bakterii został stwierdzony tylko w warunkach in vitro. W warunkach in vivo czyli w normalnych warunkach bytowania w organizmie, Bartonella tworzy oczywiście struktury agregacyjne, ale nie typowy biofilm. Bakterie Bartonelli tworzą strukturę zwana wakuolą. Wakuolę można wyobrazić sobie jako coś w rodzaju balonu. Wnętrze wakuoli wypełnione jest bakteriami Bartonelli, makrofagami i fragmentami pochodzacymi z lizy komórek. Błona wakuoli jest dość elastyczną strukturą i ma na celu ochronę bakterii przed czynnikami zewnętrzymi, w tym lekami czy atakiem układu odpornościowego. Wakuola tworzona jest tam gdzie gromadzą się bakterie Bartonelli.
Zioła potrafą w sposób efektwny niszczyć struktury wakuoli.